10 hours ago
Είναι αργά το βράδυ, το φως από την οθόνη φωτίζει το πρόσωπο του. Ή της. Ή το δικό μας. Κάποιος 35άρης που παρακολουθεί ένα ακόμη διαδικτυακό σεμινάριο, προσπαθώντας να προσθέσει άλλη μία πιστοποίηση στο γεμάτο του βιογραφικό. Στο βάθος, ίσως ακούγεται ένα παιδικό κλάμα ή το «καληνύχτα» κάποιου συντρόφου που κοιμήθηκε μόνος. Ή ίσως να είναι και μόνος. Κι αυτό, με έναν τρόπο, να είναι ακόμη πιο βαρύ, ενώ την ίδια στιγμή, μια ειδοποίηση email από τη δουλειά υπενθυμίζει ότι η μέρα δεν τελείωσε ακόμα. Για την ακρίβεια, δεν τελειώνει ποτέ.
Αυτή είναι η εικόνα μιας ολόκληρης γενιάς. Μιας γενιάς που έμαθε ότι η μόρφωση είναι το κλειδί για ένα καλύτερο μέλλον, που επένδυσε χρόνια, χρήμα, κόπο, προσδοκίες στην ακαδημαϊκή και επαγγελματική της εξέλιξη. Κι όμως, σήμερα, αυτή η γενιά στέκεται αγχωμένη, εξαντλημένη, γεμάτη ερωτήματα και ανασφάλεια. Πώς γίνεται να έχει όλα τα «εφόδια» κι ακόμα να νιώθει ότι παλεύει καθημερινά να μην πέσει; Γιατί, ενώ φαινομενικά έχει πτυχία, προσόντα και τα κάνει όλα «σωστά», ζει μια ζωή στην κόψη του ξυραφιού από το άγχος.
Κάπου μέσα στο βιογραφικό μου, ανάμεσα σε πιστοποιήσεις και δεξιότητες, υπάρχει και η ιδιότητα του φιλολόγου. Τη θυμάμαι πιο έντονα όταν πλησιάζουν οι Πανελλαδικές. Όχι για να δώσω συμβουλές, ποιος είμαι εγώ άλλωστε να μιλήσω για «συνταγές επιτυχίας»; Αλλά γιατί κάθε Μάιο με πιάνει κάτι. Ένα παλιό, γνώριμο άγχος.
Η εποχή των πολλών «Πρέπει»
Οι σημερινοί 35-45άρηδες μεγάλωσαν μέσα σε υποσχέσεις, όπως ότι αν διαβάσουν, αν σπουδάσουν, αν πάρουν πτυχία, θα ζήσουν καλύτερα. Ήταν η πρώτη γενιά που μπήκε με φόρα στην ψηφιακή εποχή, που πρόλαβε το σχολείο χωρίς ίντερνετ αλλά το πανεπιστήμιο με emails. Τα παιδικά τους χρόνια σημάδεψαν οι Ολυμπιακοί, οι «χρυσές εποχές», η ιδέα της Ευρώπης ως εισιτήριο ασφάλειας, μα η ενήλικη ζωή τους περίμενε στη γωνία εντελώς διαφορετική.
Το 2008 ήρθε η πρώτη ψυχρολουσία, με οικονομική κρίση, ανεργία, περικοπές. Πολλοί είδαν τα πτυχία τους να μη μεταφράζονται σε τίποτα. Οι σπουδές στο εξωτερικό έγιναν στοιχείο στο βιογραφικό, αλλά όχι επαγγελματικό εφόδιο. Η πίεση, όμως, δεν σταμάτησε εκεί. Το «πρέπει να σπουδάσεις» έγινε «πρέπει να αποκτήσεις εμπειρία», μετά «πρέπει να εξειδικευτείς», μετά «πρέπει να προσαρμοστείς». Πρέπει. Πρέπει. Πρέπει…
Το σύνδρομο του «καλού παιδιού» δεν σταμάτησε στην εφηβεία. Ενηλικιώθηκε μαζί με τη γενιά μας κι έμαθε να λέει «ναι» σχεδόν σε όλα. Να τρέχει σε σεμινάρια μετά τη δουλειά. Να παίρνει πιστοποιήσεις στον ύπνο της. Να δουλεύει κι άλλο, πάντα κι άλλο, γιατί «αυτό ζητάει η αγορά». Η συσσώρευση προσόντων έγινε παγίδα, αφού ποτέ δεν είναι αρκετά. Πάντα υπάρχει κάτι ακόμη που «θα σου δώσει προβάδισμα». Ένα μεταπτυχιακό. Μια γλώσσα. Ένα δεύτερο επάγγελμα. Μέσα σ’ αυτόν τον μαραθώνιο, η προσωπική ζωή μπαίνει σε παύση. Οι φίλοι γίνονται πολυτέλεια. Ο ελεύθερος χρόνος ενοχή. Και η ψυχική υγεία… απλώς ένα ακόμα παραμελημένο κεφάλαιο.
Η Ζωή στην Κόψη του Ξυραφιού
Η γενιά αυτή ενηλικιώθηκε μαθαίνοντας ότι η δουλειά είναι το παν, αλλά σήμερα, πολλοί δεν έχουν ούτε παν. Και σαν να μην έφτανε αυτό, υπάρχει και το κόστος ζωής. Ενοίκια που μοιάζουν με δόση στεγαστικού, τρόφιμα που αλλάζουν τιμές μέσα στη βδομάδα, παιδιά που χρειάζονται φροντιστήρια, γονείς που χρειάζονται φροντίδα. Πώς να τα βγάλεις πέρα με 900€; Πώς να κάνεις σχέδια όταν δεν ξέρεις αν τον άλλο μήνα θα έχεις ακόμα δουλειά;
Μέσα σε αυτή την πίεση, οι σχέσεις γίνονται εύθραυστες, αφού όταν κουβαλάς το βάρος της ανασφάλειας, είναι δύσκολο να είσαι παρών για τον άλλον. Το άγχος φέρνει απόσυρση. Οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από το «πώς θα βγούμε τον μήνα», όχι το “πώς είσαι”. Η συναισθηματική διαθεσιμότητα εξαντλείται πριν προλάβει να υπάρξει. Έτσι, η μοναξιά αυξάνεται. Όχι από επιλογή, αλλά από εξάντληση. Κι όταν όλα αυτά σε πνίγουν, πού να βρεις χώρο για την ψυχική σου υγεία; Δεν μιλάμε εύκολα για το άγχος μας. Ούτε για τη θλίψη, ούτε για το αίσθημα ανεπάρκειας που μας κατακλύζει. Πολλοί το κρύβουν. Κάποιοι το κουβαλούν σιωπηλά μέχρι να σπάσουν. Οι στατιστικές δείχνουν αύξηση στα περιστατικά άγχους, κατάθλιψης και burnout στις ηλικίες 35–45. Αλλά «εντάξει μωρέ, τρέξτε τώρα που είστε νέοι» ακούγεται από κάποιον στο βάθος. Και η ιδέα της σύνταξης κρυφογελάει από πίσω…
Η Εικονική Επιτυχία και η Πραγματική Κούραση
Όταν δεν έχεις χρόνο να ζήσεις, καταφεύγεις στην εικόνα. Και τα social media είναι γεμάτα από εικόνες μιας επιτυχίας που σπάνια υπάρχει στ’ αλήθεια. Ξέρεις εκείνον που ανέβασε το βραβείο; Πέρασε 3 κρίσεις πανικού μέσα στο μήνα. Τη φίλη που ταξίδεψε για δουλειά στο εξωτερικό; Δεν κοιμάται κανονικά εδώ και μήνες. Την παλιά συμμαθήτρια που έγραψε «νιώθω ευγνώμων»; Ίσως και να μην είναι. Ίσως και να το έγραψε για να το πιστέψει. Η εξιδανικευμένη εικόνα δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο που όλοι προσποιούνται ότι τα καταφέρνουν και κανείς δεν τολμά να παραδεχτεί ότι δεν τα καταφέρνει. Η εξάντληση γίνεται αόρατη. Η σύγκριση, αναπόφευκτη. Κι έτσι, κάθε μέρα, το άγχος μεγαλώνει. Γιατί το βιογραφικό σου δεν μοιάζει με εκείνου. Γιατί δεν πήρες προαγωγή. Γιατί νιώθεις πίσω, αποτυχημένος, μόνος.
Η ζωή περιστρέφεται γύρω από το «τι άλλο να κάνω για να αποδείξω ότι αξίζω». Και η απάντηση είναι πάντα «κάτι ακόμη». Κανείς δεν λέει «σταμάτα». Κανείς δεν λέει: «είσαι ήδη αρκετός». Στον κόσμο των 35-45, ο χρόνος είναι το πρώτο που θυσιάζεται. Δεν υπάρχει ώρα για χόμπι, για σινεμά, για βόλτα χωρίς λόγο. Δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος. Υπάρχει χρόνος για επιβίωση. Κι αυτό δεν λέγεται ζωή. Λέγεται λειτουργία.
Πριν από αυτά, οι «Πανελλήνιες»
Σε λίγες μέρες, ξεκινούν οι Πανελλήνιες και χιλιάδες παιδιά θα καθίσουν σε ένα θρανίο με το βάρος μιας ολόκληρης ζωής πάνω στις πλάτες τους, με την ελπίδα ότι «αν περάσω, θα πάω μπροστά» και την πίστη ότι αυτό είναι το πρώτο βήμα για να «γίνω κάποιος». Ίσως το πιο σκληρό ψέμα που κληρονομήσαμε και τώρα παραδίδουμε είναι πως υπάρχει μία και μοναδική ευθεία προς την επιτυχία. Ίσως αυτό που χρειαζόμαστε περισσότερο δεν είναι νέες γενιές “αρίστων”, αλλά γενιές που να μπορούν να ανασαίνουν, να χαίρονται, να αποτυγχάνουν χωρίς να καταρρέουν, να μη μετρούν την αξία τους με μονάδες εισαγωγής.
Γιατί καμιά βαθμολογία δεν είναι πιο σημαντική από την ψυχική ηρεμία. Κανένα πτυχίο δεν αξίζει περισσότερο από την ισορροπία κι αν πρέπει κάτι να πούμε στα παιδιά που τώρα ξεκινούν τον δικό τους αγώνα, ίσως να είναι το ότι
Δεν χρειάζεται να αποδείξετε ότι αξίζετε. Αξίζετε ήδη. Η γενιά του άγχους είναι η γενιά που έκανε «ό,τι έπρεπε». Κι όμως, αντί για ασφάλεια, βρέθηκε σε μια ζωή γεμάτη κόπωση, αβεβαιότητα και σύγκριση. Αντί για επιτυχία, έλαβε εξάντληση. Και το χειρότερο; Της ζητούν να συνεχίσει. Να τρέξει κι άλλο. Να αντέξει κι άλλο. Να μην παραπονεθεί.
Ίσως ήρθε η ώρα να σταθούμε. Να αναρωτηθούμε τι σημαίνει πια επιτυχία.
Χρειαζόμαστε νέους ορισμούς για το «καλά είμαι». Χρειαζόμαστε μια κουλτούρα που κυνηγά την ισορροπία, όχι την υπερεπίδοση. Γιατί κάποια στιγμή, πρέπει να πάψουμε να ζούμε στην κόψη. Κι αν όχι εμείς, σίγουρα όσοι ετοιμάζονται πυρετωδώς για τις εξετάσεις. Και ίσως αυτοί να χτίσουν, επιτέλους, μια πιο ισορροπημένη ζωή απ’ τις δικές μας.
Διαβάστε επίσης:
Νέα ηλεκτρονική απάτη μέσω email: Τι να προσέξετε για να μην σας αδειάσουν τον τραπεζικό λογαριασμό
Δείτε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο koutipandoras.gr
Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr
English (US) ·