«Πάντα κουβαλάω το όνομα Ρεστίνγκα όπου κι αν πάω, επειδή εκεί γεννήθηκα και μεγάλωσα, εκεί έχω τους φίλους μου, την οικογένειά μου… Είμαι πολύ περήφανος που λέω ότι είμαι γιος εκεί», αναφέρει ο Βραζιλιάνος μεσοεπιθετικός της Μπαρτσελόνα.
Ο Ραφίνια δεν ξεχνά την καταγωγή του, όπως κάνουν συχνά οι συμπατριώτες του. Όταν η φήμη, τα χρήματα, η σπατάλη, η πολυτέλεια και η επίδειξη τους πλήττουν, γυρίζουν την πλάτη στον τόπο από τον οποίο προέρχονται.
Τα οφείλει όλα στην πόλη
Ο παίκτης των Μπλαουγκράνα αποδίδει την επιτυχία του, την επαναστατικότητά του, την ακούραστη πάλη του ενάντια σε όλα τα στοιχεία της φύσης, στον χαρακτήρα που καλλιέργησε στην πόλη καταγωγής του, μια φτωχή περιοχή στα νότια του Πόρτο Αλέγκρε, όπου έζησε μέχρι την ηλικία των 16 ετών, όταν έφυγε από την πολιτεία καταγωγής του, το Ρίο Γκράντε ντο Σουλ, για να προσπαθήσει να ανοίξει τον δρόμο για την καριέρα του ως επαγγελματίας ποδοσφαιριστής.
Η Ρεστίνγκα
Βρίσκεται 20 χλμ. από το κέντρο της πρωτεύουσας Ρίο Γκράντε ντο Σουλ, η Ρεστίνγκα ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1960.
Όπως συμβαίνει με όλες τις περιθωριοποιημένες γειτονιές στις μεγάλες πόλεις της Βραζιλίας, χτίστηκε χωρίς κανένα σχεδιασμό, επένδυση ή παρέμβαση από τη δημόσια διοίκηση. Μια περιοχή ξεχασμένη από τον Θεό, το Κράτος και μια κοινή γνώμη που δεν ενδιαφέρεται για το τι συμβαίνει στους φτωχούς.
Με την πάροδο του χρόνου, αναδύθηκαν τα κοινωνικά προβλήματα που μαστίζουν όλες τις φαβέλες, τις φτωχές κοινότητες και περιοχές: δολοφονίες, ανεξέλεγκτη αστυνομική βία, διακίνηση ναρκωτικών, ανεργία… Αυτά δεν είναι στερεότυπα από ταινία ή σειρά του Netflix. Είναι η σκληρή, πικρή και πολύ θλιβερή πραγματικότητα.
Σάμπα και φτώχεια
Σήμερα, η Ρεστίνγκα έχει περίπου 60.000 κατοίκους και είναι μια από τις γειτονιές στο Πόρτο Αλέγκρε με τον μεγαλύτερο μαύρο πληθυσμό. Οι δημόσιες αρχές ανέλαβαν επιτέλους δράση, αφού τώρα διαθέτει σχολεία, μια πανεπιστημιούπολη, ένα νοσοκομείο και ένα βιομηχανικό πάρκο που βοήθησε στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Οι επενδύσεις, ωστόσο, θα είναι πάντα χαμηλότερες από ό,τι στις πλούσιες γειτονιές.
Η Ρεστίνγκα είναι επίσης η γη της σάμπα, ενός ακόμη από τα πάθη του νυν ποδοσφαιριστή της Μπάρτσα. Το σχολείο τους, Maior da Restinga, αποτελεί πηγή υπερηφάνειας για ολόκληρη τη γειτονιά. Από την ίδρυση του συλλόγου το 1977, έχει κερδίσει δέκα τίτλους Ειδικών Ομάδων στις παρελάσεις του Καρναβαλιού του Πόρτο Αλέγκρε, ο τελευταίος από τους οποίους ήταν το 2023, καθώς και δύο ακόμη στην Ασημένια κατηγορία. Ο συνεταιριστικός ιστός και η κοινωνία των πολιτών ήταν και εξακολουθούν να είναι πολύ αποτελεσματικά εργαλεία κατά του αποκλεισμού.
Ο πρώτος επαγγελματίας ποδοσφαιριστής
Η δύναμη της κοινότητας βρισκόταν πάντα στους ανθρώπους της. Ο Τίνγκα, ο οποίος τώρα έχει αποσυρθεί στα 48 του, άνοιξε τον δρόμο για τους ποδοσφαιριστές. Έγινε διεθνής, παίζοντας για την Γκρέμιο και την Ιντερνασιονάλ (τις δύο μεγάλες ομάδες του Πόρτο Αλέγκρε) και, στην Ευρώπη, για την Σπόρτινγκ Λισαβόνας και την Μπορούσια Ντόρτμουντ, μεταξύ άλλων. Ο Ραφίνια είναι, συμβολικά, η κληρονόμος του.
«Φίλοι μου κατέληξαν στο εμπόριο ναρκωτικών»
Η ανθεκτικότητα, η καλύτερη ποιότητα του Ραφίνια, καλλιεργήθηκε στη Ρεστίνγκα, ζώντας σε ένα πολύ οδυνηρό κοινωνικό περιβάλλον:
«Για κάποιον που γεννήθηκε σε μια γειτονιά σαν κι αυτή, είναι πολύ δύσκολο να παραμείνει συγκεντρωμένος, είναι πολύ περίπλοκο να μην παρεκκλίνει από το μονοπάτι. Σου υπόσχονται έναν ευκολότερο τρόπο να βγάλεις χρήματα και οι άνθρωποι χάνονται. Το είδα επειδή μερικοί από τους ανθρώπους γύρω μου κατέληξαν να χαθούν. Φίλοι κατέληξαν στο εμπόριο ναρκωτικών και στον κόσμο του εγκλήματος… και μερικοί από αυτούς ήταν πολύ καλύτεροι ποδοσφαιριστές από εμένα», εξηγεί.
Ένα στέρεο οικογενειακό θεμέλιο τον βοήθησε να αποφύγει τους πειρασμούς που οδηγούσαν στη σκοτεινότερη πλευρά. Και ένας άλλος βασικός παράγοντας ήταν το πάθος του.
Τα παιδικά του χρόνια ήταν η μπάλα. «Ήξερα τι ήθελα από πολύ μικρή ηλικία: να γίνω ποδοσφαιριστής. Η επίτευξη αυτού του στόχου μέσα σε μια φτωχή κοινότητα απαιτεί μια τεράστια θυσία… αλλά η φιλοδοξία μου ήταν ακόμη μεγαλύτερη», λέει.
Ο Ραφίνια πέρασε τα παιδικά του χρόνια στα γήπεδα της γειτονιάς του, στη «βάρζεα», όπως ονομάζεται το μη ομοσπονδιακό ποδόσφαιρο στη Βραζιλία σε τουρνουά που παίζονται από ομάδες της γειτονιάς. Έπαιξε για αρκετές από αυτές τις ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της Μόντε Καστέλο, όπου είχε την ευκαιρία να παίξει φιλικούς αγώνες εναντίον των ομάδων νέων της Γκρέμιο και της Ιντερνασιονάλ.
Ο αποκλεισμός λόγω καταγωγής και σωματότυπου
Εκείνη την εποχή, ο Ραφίνια υπέστη διπλό αποκλεισμό: την κακή του καταγωγή (ένα πρώτο εμπόδιο που απαιτεί τιτάνια προσπάθεια για να γκρεμιστεί) και τη σωματική του διάπλαση.
Ήταν ένα μικρόσωμο και αδύνατο αγόρι, γι’ αυτό και δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να ενταχθεί στο σύστημα ακαδημιών των Gremist ή του Κολοράντο, κάτι που σήμερα αποτελεί κηλίδα και για τους δύο συλλόγους και όχι για έναν από τους ισχυρότερους υποψηφίους για τη Χρυσή Μπάλα του 2025.
Ήταν ένα από τα θύματα μιας από τις επιδημίες που μάστιζαν το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο: την παραμέληση του ταλέντου υπέρ ισχυρών παικτών που ταιριάζουν στο προφίλ εξαγωγών που απαιτεί η ευρωπαϊκή αγορά.
Ο Ραφίνια δεν πτοήθηκε και εφάρμοσε, ίσως, την πιο σημαντική ντρίμπλα της ζωής του. «Όταν κοιτάζω πίσω και βλέπω όλα όσα πέρασα και όλα όσα έπρεπε να ακούσω για να φτάσω εδώ, συνειδητοποιώ πόσο άξιζε τον κόπο να ανεχτώ τόσες ανοησίες από τους ανθρώπους, επειδή αυτό με παρακίνησε μόνο να θέλω να προχωρήσω παραπέρα και να αποδείξω ότι μπορούσα, ότι ήμουν ικανή. Αυτοί που ήταν πάντα δίπλα μου από την αρχή ξέρουν όλα όσα έπρεπε να περάσω.
Θέλω να πω στα νέα παιδιά: να μην εγκαταλείπεις ποτέ τα όνειρά σου, όποια και αν είναι η περίσταση, γιατί ο μόνος άνθρωπος που μπορεί να τα κάνει πραγματικότητα είσαι εσύ ο ίδιος», εξηγεί.
Στην ομάδα του Ροναλντίνιο
Το πρώτο σημαντικό βήμα που έκανε ο Ραφίνια ήταν να εγκαταλείψει την «βάρζεα» και τη γειτονιά του για να προπονηθεί με την Πόρτο Αλέγκρε, την ομάδα που ίδρυσε ο αδελφός του Ροναλντίνιο Γκαούτσο, Ρομπέρτο ντε Άσις, ένα βραχύβιο πρότζεκτ που τώρα έχει κλείσει τις πόρτες του.
Για έναν φτωχό, ήταν μια καθημερινή μάχη να διασχίσει την πρωτεύουσα της Γκάουτσα για να μπορέσει να συμμετάσχει στην προπόνηση. «Έφευγα από το σπίτι το μεσημέρι και δεν επέστρεφα μέχρι τις 8 το βράδυ. Δεν υπήρχε ποτέ έλλειψη φαγητού στο σπίτι μου, αλλά εκείνη την εποχή, υπήρχαν πολλές μέρες που ζητούσα από έναν άγνωστο να μου αγοράσει ένα σάντουιτς ή κάτι να φάω. Μόλις που είχα αρκετά χρήματα για να πληρώσω για το λεωφορείο, οπότε φανταστείτε τι σχέση είχα με το φαγητό», σημειώνει.
Ζητούσε φαγητό από αγνώστους
«Μερικές φορές, επιστρέφοντας από την προπόνηση, σταματούσα κόσμο στο δρόμο ή στη στάση του λεωφορείου και τους ζητούσα να μου αγοράσουν κάτι. Πολλοί με βοήθησαν, αλλά με πρόσβαλαν και με φώναζαν με κάθε είδους προσβολές», θυμάται. «Ήμουν 12 ή 14 χρονών και ήταν ο μόνος τρόπος για να φάω κάτι πριν γυρίσω σπίτι», λέει.
Ήταν πάντα πολεμιστής, έπρεπε να κερδίζει τα πάντα γιατί κανείς δεν του έδινε ποτέ τίποτα. Το όνειρό του να παίξει για έναν από τους δύο ιστορικούς συλλόγους της πόλης του διαλύθηκε, αλλά η επιθυμία του να γράψει τη δική του ιστορία με την μπάλα δεν διαλύθηκε ποτέ.
Η ανθεκτικότητά της αποτελεί προσωπικό σήμα κατατεθέν, αρετή και μόνιμη υπενθύμιση της καταγωγής της και της γειτονιάς Ρεστίνγκα. Σήμερα, πολλά παιδιά εκεί ονειρεύονται να ακολουθήσουν τα βήματά του.
English (US) ·