Ενοίκια που «ζαλίζουν»: Στα ύψη το κόστος στέγασης

Η πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγη μετατρέπεται με γοργούς ρυθμούς σε πολυτέλεια στην Ελλάδα, καθώς τα ενοίκια παραμένουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, με τους πολίτες να στενάζουν κάτω από την οικονομική πίεση. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Alpha Bank, σχεδόν 7 στους 10 Έλληνες θεωρούν ανέφικτη την ενοικίαση κατοικίας, ενώ το 52% των ενοικιαστών δαπανά πάνω από το 30% του εισοδήματός του μόνο για το ενοίκιο.

Η κατάσταση αυτή δεν δείχνει σημάδια ουσιαστικής αποκλιμάκωσης. Όπως δήλωσε στο «MEGA Σαββατοκύριακο» η αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, Μίνα Χαρμπαλή, οι τιμές μπορεί να σταθεροποιούνται, αλλά παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα:

«Για να ξεφύγει αποκλείεται. Νομίζω ότι μπαίνουμε πλέον σε σταθερές τιμές, δεν βλέπουμε ούτε άνοδο ούτε και κάθοδο το 2025. Σταθερές αλλά υψηλές τιμές. Για τον Έλληνα είναι πολύ υψηλές γιατί οι μισθοί είναι πάρα πολύ χαμηλοί… αλλά για τους ξένους επενδυτές είμαστε πολύ οικονομική χώρα».

Η κ. Χαρμπαλή υπογράμμισε επίσης ότι η χαμηλή προσφορά κατοικιών, σε συνδυασμό με τη μεγάλη ζήτηση, τροφοδοτεί την ακρίβεια: «Δεν υπάρχει κάποια περιοχή που να κρατά τις τιμές του. Ακόμα και τα δυτικά προάστια έχουν ανέβει πάρα πολύ. Πρέπει η πολιτεία να βρει τρόπους να ανοίξει την αγορά. Υπάρχουν περίπου 300.000 κλειστά ακίνητα. Χρειάζονται επιδότηση για να ανοίξουν. Το πρόγραμμα “Σπίτι μου 2” ήταν θετικό, αλλά μέχρι να πάρει την επιδότηση ο δικαιούχος, το σπίτι έχει ήδη πουληθεί στην ελεύθερη αγορά».

Το πρόβλημα δεν είναι τυχαίο. Η Morgan Stanley αποδίδει την εκτόξευση των τιμών στην υποεπένδυση στον τομέα της κατοικίας τα τελευταία χρόνια, τονίζοντας την έλλειψη νέας οικοδομικής δραστηριότητας. Η ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης, ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα, θεωρείται βασικός παράγοντας για την άνοδο στις τιμές ενοικίασης. Τα μικρά διαμερίσματα έχουν σχεδόν εξαφανιστεί από την αγορά, αφού προτιμώνται από τους ιδιοκτήτες για βραχυχρόνια μίσθωση (Airbnb), ενώ ακόμη και τα μεσαίας επιφάνειας διαμερίσματα (80-100 τ.μ.) γίνονται πλέον περιζήτητα.

Μπροστά σε αυτό το σκηνικό, η ανάγκη για μια νέα εθνική στεγαστική πολιτική καθίσταται επιτακτική. Ειδάλλως, η κατοικία κινδυνεύει να μετατραπεί οριστικά από βασικό κοινωνικό αγαθό σε προϊόν επενδυτικού ανταγωνισμού, αφήνοντας πίσω τη μεσαία τάξη και ιδίως τη νέα γενιά.